Дэлхийн “Жорлонгийн өдөр” тохиож байна.
НҮБ-аас жил бүрийн 11 дүгээр сарын 19-ний өдрийг Дэлхийн жорлонгийн өдөр болгон тэмдэглэдэг. 2025 оны Дэлхийн жорлонгийн өдрийг “Өөрчлөгдөж байгаа дэлхий ертөнцийн ариун цэврийн байгууламж” уриан доор тэмдэглэж байна.
Дэлхий дээр 3.4 тэрбум хүн шаардлага хангасан, аюулгүй, хүртээмжтэй ариун цэврийн байгууламжгүй амьдарч байна. Манай улсын нийт хүн амын 68 хувь нь стандартад нийцээгүй ариун цэврийн байгууламж хэрэглэж байгаа нь хүний эрүүл мэнд, амьдралын чанар, хүрээлэн буй орчинд сөргөөр нөлөөлсөөр байна.
Хог хаягдлын тухай хууль, Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулиудад аймаг, сум, нийслэлийн Засаг дарга, улсын зэрэглэлтэй хотын Захирагч нар харьяалах нутаг дэвсгэрийнхээ хэмжээнд “Хөрс бохирдуулагч жорлонгийн тоог үе шаттайгаар бууруулж, шаардагдах зардлыг шийдвэрлэх, унд, ахуйн хэрэглээний усны аюулгүй байдлыг хангаж ариун цэврийн байгууламжийн стандартыг мөрдүүлэх ажлыг зохион байгуулах” бүрэн эрхийг хэрэгжүүлдэг.
Аймаг, нийслэлээс ирүүлсэн дүнгээр улсын хэмжээнд 2024 оны байдлаар айл өрх, аж ахуйн нэгж, нийтийн эзэмшлийн талбайн стандартын шаардлагад нийцээгүй нийт 495309 нүхэн жорлон байгаа бөгөөд энэхүү тоо хэмжээг 2025 онд 460482 (7 %), 2026 онд 418215 (15,6 %), 2027 онд 391947 (20.9 %), 2028 онд 247862 (49.9 %) болгож бууруулна хэмээн аймаг, нийслэлийн удирдлага шийдвэрлэсэн байна.
Хөрсний нянгийн бохирдлын гол эх үүсвэр нь “Нүхэн жорлон” байдаг. Нийслэлийн хөрсний нянгийн бохирдолд хийсэн ШУА-ийн Газарзүй, Геоэкологийн хүрээлэнгийн (2021 он) судалгаагаар нийт 76 цэгийн дээжний 88 хувь нь бохирдолтой, үүнээс 12 хувь нь бохирдолгүй, 46 хувь нь бага, 17 хувь нь дунд, 24 хувь нь их бохирдолтой гарсан бол 2024 онд тус яамнаас 334 цэгт Гэдэсний савханцар (Е.Сoli), Гэдэсний бүлгийн эмгэг төрөгч нянгийн (Salmonella, Shigella) үзүүлэлтүүдээр шинжлэхэд нийт дээжний 71 хувьд нянгийн бохирдол илэрсэн бөгөөд “Бохирдлын зэрэг харилцан адилгүй” гарсан. Тухайлбал, мониторинг цэгүүдийн 32.3%-д Гэдэсний савханцрын нян (бага бохирдолтой 30%, дунд бохирдолтой 31%, их бохирдолтой 9%) илэрсэн нь нийт цэгийн хэмжээнд гэр хорооллын цэгийн тоо харьцангуй цөөн байгаатай холбоотойгоор бохирдлын хувь бага гарсан байх талтай. Түүнчлэн гэдэсний бүлгийн эмгэгтөрөгч нян (Shigella) 70%-д нь илэрсэн бол (Salmonella) нян илрээгүй байна. Эндээс харахад нийслэлийн хөрс (Shigella) нянгаар харьцангуй өндөр хувиар бохирдсон үр дүн гарсан байна.
Цаашид тус яамны зүгээс хууль эрхзүйн орчныг сайжруулж, хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх зорилгоор Хөрс, хамгаалах, цөлжилтөөс сэргийлэх тухай хууль болон Хог хаягдлын тухай хуульд тус тус нэмэлт өөрчлөлт оруулж, нүхэн жорлонгоос үүдэлтэй хор уршгийг сурталчлан таниулах, олон нийтийн мэдлэг ойлголтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр онцгой анхаарч ажиллана.
